BAB 1 - REKA BENTUK DAN PENGHASILAN PROJEK (TERAS)

REKABENTUK

DAN
PENGHASILAN PROJEK

Faktor Reka Bentuk

1. Fungsi -

Reka bentuk yang baik mestilah memenuhi kehendak dan keperluan pengguna.

2. Rupa bentuk -

Kebiasaannya sesuatu rupa bentuk produk yang dihasilkan akan dapat menarik perhatian pengguna.

3. Kesesuaian bahan -

Pemilihan bahan mestilah sesuai, mudah diperolehi, kos yang rendah dan mesra pengguna.

4. Kaedah pembinaan -

Sesuatu rekabentuk yang baik hendaklah mudah dan tidak melibatkan proses pembinaan yang rumit .

5. Ketahanan -

Ketahanan sesuatu rekabentuk seharusnya menepati tujuan atau fungsi reka bentuk itu dibuat, dapat menanggung beban atau penggunaan dalam jangka masa yang panjang.

6. Kos -

Kos sesuatu produk yang hendak dihasilkan hendaklah tidak membebankan pengguna dan berpatutan.

7. Kemasan -

Pastikan kemasan permukaan yang digunakan mestilah menarik dan bersesuaian dengan tujuan penggunaan sesuatu reka bentuk.

8. Keselamatan -

Produk yang direka bentuk tidak mendatangkan kemudaratan atau kesan bahaya kepada pengguna serta mengambil kira faktor alam sekitar.

9. Nilai komersial –

Mempunyai ciri-ciri untuk dipasarkan seperti unik dan menarik perhatian.

Jenis Bahan

1. Aluminium

• Sejenis logam bukan ferus(tidak mengandungi besi).
• Logam ini ringan dan merupakan pengalir elektrik dan haba yang baik.
  
• Lembut, mudah dipotong dan dibentuk serta tidak berkarat.
• Contoh kegunaan : Badan kapal terbang, kerangka pintu dan tingkap, dan juga peralatan memasak.

2. Keluli lebut (Mild Steel)

• Logam jenis ferus yang diperolehi daripada campuran besi dan karbon.
  
• Logam ini mudah dipotong, dibentuk, dibengkok, dan boleh dikimpal.
  
• Boleh didapati dalam pelbagai bentuk seperti tiub, bar, dan kepingan serta pelbagai ketebalan.
  
• Tidak sesuai dijadikan alat pemotong kerana lembut dan tidak tajam.
• Contoh kegunaan : Bol, nat, paku, dawai, jeriji, dan pintu pagar.

3. PVC (Poly Vinyl Chloride)

• Biasa didapati dalam bentuk serbuk, pasta dan kepingan.
• Sejenis plastik yang keras dan kukuh.
• Ringan, keras, kukuh, tahan lama, mudah dipotong dan dibentuk tetapi tidak tahan haba.
• Saiz yang biasa didapati di pasaran berdiameter 13mm, 20mm dan 25 mm.
• Kegunaan PVC jenis keras : Membuat paip air, penyambung paip dan sesalur pendawaian elektrik.
• Kegunaan PVC jenis lembut : Barang permainan, botol dan penebat wayar elektrik.

4. Perspek

• Dinamakan juga sebagai acrylic atau polymethyl methacrylilate(PMMA).
  
• Sejenis plastik keras dan tahan lasak.
  
• Didapati dalam betuk kepingan, rod, dan tiub.
  
• Ringan, kuat, tahan lama, mudah dibersihkan, tidak berkarat, mudah dipotong dan dibentuk dengan haba.
• Boleh didapati dalam bentuk lutsinar dan pelbagai warna serta ketebalan.
• Kelemahan : Tidak tahan haba dan mudah calar.
• Kegunaan : Pembuatan papan peragaan, bekas air dan barangan cenderamata.
  

Alat Tangan

1. Pemotong perspek

• Digunakan untuk memotong kepingan perspek dalam bentuk garisan lurus.
• Menggunakan mata pemotong khas yang boleh ditukar ganti.

2. Gandin getah

• Digunakan untuk mengetuk, membentuk dan melipat kepingan logam lembut tanpa meninggalkan kesan.
• Boleh didapati dalam pelbagai saiz.
• Kepala gandin diperbuat daripada getah bagi mengelakkan permukaan kepingan logm daripada tercalar atau rosak semasa melakukan kerja.
  

3. Riveter

• Digunakan untuk memasang ribet secara kekal.
• Digunakan utnuk memasang kepingan logam pada rangka projek yang diperbuat daripada keluli lembut.
• Sepana dibekalkan untuk memasang atau menanggalkan nozel jika hendak menggunakan ribet yang berlainan saiz.
  

4. Hot glue gun

• Digunakan untuk mencairkan glu panas semasa proses mengglu.
  
• Elemen pemanasnya memerlukan masa lebih kurang 5 minit untuk mencairkan glu.
  
• Apabila picu ditarik, glu yang cair akan dikeluarkan.
  
• Rapatkan bahagian yang hendak dicantum sehingga glu sejuk bagi mendapatkan hasil cantuman yang sempurna.

5. Stapler gun

• Digunakan untuk menyambung kepingan yang nipis dan lembut seperti kain kanvas, kulit, PVC nipis, kepingan papan lapis, MDF, dan mounting board.
• Digunakan bersama dengan pelbagai saiz dawai kokot.
• Sebelum proses menyambung dilakukan, bahagian yang hendak dicantum hendaklah dirapatkan.
• Jenis yang sesuai ialah heavy duty.

6. Penebuk pusat

• Kegunaan : Menanda pusat lubang pada kepingan logam sebelum kerja menggerudi dilakukan supaya mata gerudi tidak tergelincir semasa kerja mengerudi dijalankan.
• Mempunyai mata yang bersudut 90 darjah dan digunakan bersama tukul bonggol bulat.

Nama dan Fungsi Mesin Mudah Alih

1. Mesin gergaji jig

• Kegunaan :

1. Memotong lengkung, bulat, dan lurus pada papan lapis, MDF, dan papan.
2. Memotong bahan seperti kayu, logam lembut, dan perspek.

• Mata pemotong gergaji diperbuat daripada keluli berkarbon tinggi.

• Bahagian utama dan fungsi adalah seperti dibawah:

1. Suis-Menghidupkan motor.
2. Pemegang-Menetapkan pegangan semasa menggergaji.
3. Pemegang mata-Menetapkan mata gergaji jig pada benda kerja.
4. Mata-Memotong bahan yang hendak dipotong.
5. Tapak-Menahan benda kerja ketika memotong, boleh dicondongkan sehingga 45 darjah.
6. Motor-Menggerakkan mata gergaji jig.

2. Cordless screw driver

• Kegunaan : Melonggar atau mengetatkan skru, Menebuk lubang kecil pada kepingan kayu dan logam dengan memasang mata gerudi pintal pada rahang bindu.
  
• Menggunakan kuasa bateri yang boleh dicas semula dan boleh dibawa kemana-mana tanpa wayar.
• Dipasang dengan mata pemutar skru mengikut bentuk alur atau kepala pada skuru tersebut.
• Bahagian utama dan fungsinya adalah seperti dibawah:

1. Bindu dan rahang bindu-Memegang mata pemutar skru.
2. Motor-Memutarkan bindu.
3. Suis-Menghidupkan dan mematikan motor.
4. Mata pemutar skru-Memutarkan skru.
5. Pemegang-Memegang mesin semasanproses menskru.
6. Pengunci bindu-Mengetatkan cengkaman pada rahang bindu.
7. Pengecas bateri-Mengecas semula bateri mesin.
8. Tuil pelaras putaran-Mengubah arah putaran bindu apabila tuil berada di tengah-tengah, tuil bertindak sebagai suis iaitu melaras putaran bindu sama ada tinggi atau rendah.
9. Bateri-Membekal kuasa elektrik bagi menggerakkan motor.

3. Mesin pelelas

• Kegunaan :
  

1. Melelas permukaan kayu atau plastik.
2. Meratakan permukaan projek kayu.
3. Meratakan permukaan yang disapu tepung penyumbat.
4. Membuang bahagian karat pada keluli sebelum kemasan.

• Dua jenis :

1. Belt Sander
2. Disc Sander

• Bahagian utama dan fungsi adalah seperti dibawah :

1. Motor-Menggerakkan sander.
2. Pemegang-Memegang mesin semasa kerja merata dan melicinkan bahan.
3. Tapak-Tempat pemasangan kertas pelelas.
4. Tuil pelaras-Melaraskan tapak sander.
5. Suis-Hidupkan motor sander.
6. Kekunci suis-Mengunci suis semasa kerja melelas.
7. Kabel-Menyalurkan bekalan elektrik.
8. Penyepit-Menyepit kertas las pada tapak sander.

Pengikat

1. Skru benam sendiri

• Digunakan untuk kerja-kerja pemasangan dan penyambungan.
  
• Kelebihan skru ini berbanding dengan skru biasa ialah skru ini boleh mengulir sendiri ketika dipasang.

2. Ribet(Rivet)

• Digunakan untuk menyambung bahan secara kekal.
• Meribet boleh dilakukan menggunakan set ribet atau pop ribet.

3. Glu panas(Hot melt glue)

• Digunakan untuk menghasilkan penyambungan yang cepat antara dua bahan yang sama atau berlainan jenis.

PROSES REKABENTUK

1. Mengenal pasti masalah

• Masalah & keperluan yg perlu diatasi
• Kumpul maklumat
• Hasilkan idea dalam bentuk lakaran bebas

2. Memilih idea yang terbaik

• Hasilkan beberapa idea
• Pilih idea terbaik

3. Mereka bentuk projek berdasarkan idea terbaik yang telah dipilih

• Lakaran rekabentuk dalam 2D atau 3D
• Lakaran diguna sebagai lukisan kerja semasa pembinaan projek

4. Perancangan dan pembinaan projek

• Perancangan : senarai bahan dan kos, senarai alatan tangan dan mesin, jadual kerja,kaedah atau teknik pembinaan.
• Pembinaan : Berdasarkan lukisan kerja & perancangan yang disediakan

5. Pengujian dan pengubahsuaian projek

6. Membuat pendokumentasian

LUKISAN PROJEK

• Tentukan pemilihan lakaran terbaik berdasarkan faktor utama reka bentuk untuk dijadikan lukisan projek.
• Lukisan projek mempunyai ukuran atau dimensi dan catatkan juga jenis bahan dan kaedah pembinaan dalam lukisan tersebut.